๖.กัณฑ์จุลพน ๓๕ พระคาถา

• 

รายละเอียด

หมวด: เทศน์มหาชาติ ๑๓ กัณฑ์

เผยแพร่เมื่อ วันเสาร์, 31 สิงหาคม 2556 23:21

เขียนโดย manop

ฮิต: 4166

                                             กัณฑ์จุลพน

กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘

               เจตปุตโต                ได้ฟังวัจโน            แห่งพราหมณัง

โกหกมุสา                    ว่าถือรับสั่ง             สญชัยราชัง            มาแต่สีพี

               พรานป่าชื่นชม                              ว่าปิ่นบรม                  จะได้คืนธานี

เคลื่อนคล้ายหายโกรธ         ปราโมทย์ยินดี        ชวนเชิญธชี   กินผลพฤกษา

               ขาซ้ายเนื้อย่าง                                ให้เป็นเสบียงทาง เดินกลางหิมวา

ตามประสายากจน      คนเข้าดงป่า           แล้วนำพราหมณา    ไปสู่ต้นทาง

               ยกมือขึ้นชี้              พราหมณ์เอ้ยตรงนี้                        ที่ไม้สล้าง

เขาเขียวชอุ่ม                พุ่มพงดงกว้าง       ฝ่ายที่ทิศข้าง          ขวามืออย่าจร

               นี่แน่ธชี                   ดูมือเราชี้                 เฉียงทิศอุดร

จำไว้อย่าหลง               ตรงไปสิงขร          ว่าพลางพเนจร      คิดในปัญญา

               เกลือกเฒ่าขีร้าย                             จะหมายมิได้             แห่งหนมรคา

จำแจ้งอาการ                พิสดารดงป่า          กล่าวเป็นคาถา      พรรณนาต่อไป

               ดูราพราหมณ์เฒ่า เราจักบอกเล่า                                ถ่องแถวแนวไพร

กำหนดให้แน่               โน่นแลเขาใหญ่     ชอุ่มอำไพ               สูงสุดเมฆา

               ล้วนศิลาราย           แวววาวพราวพราย                       เพริศพริ้งเพราตา

เขียวขาวเหลืองแดง   แสงส่องเวหา        จับแสงสุริยา          วาววาบปลาบเปลว

               เป็นโตรกเป็นตรอก                      ชะโงกชะงอก           เงื้อมง้ำถ้ำเหว

ตูมติดตั้งห้อย               เห็นลอยแลเลว      หน้าเลือนหลุดเร็ว   รากห้อยหินผา

               โปร่งปล่องช่องชะวาก                เวิ้งผาหน้าฉลาก       ท่อธารธารา

น้ำไหลลั่นลั่น              ทะลุบรรพตา         เซ็นซ่านปรายมา    ฟุ้งเฟื่องฝอยฟอง

               ยังโน่นธชี               ชั้นพฤกษาสี           ดูงามลำยอง

งอกบนเนินเขา            เป็นแนวแถวท่อง ส่งกลิ่นละออง      เกสรสารพัน

               กระพี้แก่นเปลือก ใบรากไม่เลือก                               หอมกลิ่นทุกอัน

พื้นพันธุ์ไม้หอม          พร้อมทุกสิ่งสรรพ์         งอกในเขานั้น ทรงรสสิบประการ

               จึงได้ชื่อว่า             คันธมาทน์บรรพตา                       จอมเกล้าไพศาล

แสนสนุกยิ่งล้ำ             รสรวยรื่นหวาน     เป็นที่สถาน            ทานพคนธรรพ์

               เทวาอารักษ์            ผีเสื้อสูรยักษ์                                  ชื่นชมหฤหรรษ์

มีรุกข์พิมาน                  ยัดเยียดเสียดกัน     นับด้วยหมื่นพัน    เพียงพ้นคณนา

               ประการหนึ่งเล่า                            เวสสันดรท้าว           สร้างพรตอยู่ป่า

กับด้วยมเหสี                ชาลีกัณหา              ทรงหนังพยัคฆา    ห่อเกล้าเมาลี

               เมื่อจักไสยาสน์                              เอาใบไม้ลาด             เหนือแผ่นปัถพี

กองกูณฑ์วิสัย              ตามเลศฤๅษี           ไหว้เปลวอัคคี       เป็นนิจนิรันดร์

               พระทัยมั่นคง                                 มุ่งหมายว่าองค์         ปัจเจกโพธิ์อรหันต์

ชื่นชมโสมนัส              ปฏิบัติทุกวัน          ด้วยคิดสำคัญ         ว่าชายจีวร

               ประการหนึ่งเล่า                            ดูราพราหมณ์เฒ่า จงฟังเราก่อน

หมู่ไม้ทั้งหลาย             สล้างสลอน            กิ่งก้านอรชร          ชอุ่มพุ่มเขา

               ลางต้นคดคอด                               โก้งเก้งก่ายกอด       ภอรพอกปุมเป้า

โพรงโพรกปราบนก   รากรกรึงเถา           วัลย์รัดรวบเอา       กิ่งก้านพัวพัน

               เมื่อต้องวาตา                                 โอนเอนไปมา           ไพเราะระกัน

ดุจเสียงพิณพาทย์        ดนตรีเพลงสวรรค์         เราจักรำพัน   นกในหิมพานต์

               คุ่มเขาคับแค           จิบจาบนกแล                                 ก็ตัวหัวขวาน

แขกเต้าสาลิกา             สัตวาเสียงหวาน   พญาลอทอขาน     ไก่ฟ้าพระอินทร์

               มยุราหงส์หาน                               นกหว้าตีลาน            แสกโศกโบกบิน

กระสาซังแซว             เค้าแมวขมิ้น           โพระดกหัสดิน     เกดแก้วกินผลา

               พรรณนานกไม้                              กล่าวแต่ตามได้        เป็นใจความมา

สารพัดจะมี                  ถ้วนถี่ว่านยา          กล้วยอ้อยนานา     มากมายมีถม

               ไปเถิดที่ชี้               เดินดงตรงนี้           จะพบอาศรม

อจุตดาบส                    สร้างพรตจงกรม   จำเริญฌานชม        กองกูณฑ์บูชา

               มีฟันอันขาว           มีหนวดเครายาว                            ห่อเกล้าชฎา

นุ่งผ้าเปลือกไม้            ห่มหนังพยัคฆา     อรัญญิกา                กุฎีชายเขา

               ท่านจงเข้าไป                                 กราบไหว้ถามไถ่   เนินแนวลำเนา

เธอจักไม่พราง             บอกให้โดยเดา      พรรณรุกขาเขา      นกเนื้อในป่า

               มุจลินท์สระศรี                              เกตุมนที                     นาลีสิงขรา

มีบูรณบรรพต              สูงจรดเวหา           สมุนไพรว่านยา     กระบิลไม้จำใจ

               ชีชูชกฟัง                 เจตบุตรวัจนัง                                จึงกล่าวปราศรัย

ว่าท่านพรรณนา          หนมรรคาลัย          ไม่มีสิ่งใด               จักตอบแทนสนอง

               มีแต่ข้าวตาก                                  ข้าวตูหลายหลาก ขนมพิมข้าวพอง

อันนางอมิตดา             แกล้งทำตำตรอง   รับไว้กินลอง          เล่นในกลางป่า

               เจตบุตรพรานไพร                        ว่าข้าขอบใจ              ธชีนักหนา

เชิญพาเอาไป               เป็นเสบียงเบื้องหน้า      เลี้ยงกายอาตมา           ยามยากเดินไพร

               ฝ่ายชีชรา                ครั้นฟังพรานป่า                            แต่งตัวด้วยไว

จับโจงจั้งมั่ง                 เหน็บรั้งขวิ้นไขว้ แล้วยกย่ามใหญ่     ขึ้นใส่เหนือบ่า

               จับไม้เท้าคด           เยื้องย่องจ้องจด                             สอดใส่เกือกป่า

ทำประทักษิณ              เจตบุตรสามท่า      ว่าเราจะลา             ท่านอยู่จงดี

               แล้วจึงจรดล                                  มรรคาพนาสณฑ์   ลอดลัดวิถี

เมินมุ่งหมายมั่น           สำคัญกุฎี                ตามคำพรานชี้        แนะแนวมรคา

               จุลวันกัณฑ์จบ                               สามสิบห้าครบ         กำหนดคาถา

กล่าวในมหาพน          ต่อเรื่องเบื้องหน้า กัณฑ์นี้พรรณนา    แต่พอประมาณ